Жота деген не? Жота ол біршама көтерінкі жер бедері, рельефі. Мысалы Қазығұрт тауы жота боп табылады. Аздап биік болады. Тау сияқты өте биік болмаса да аздап көтерінкі болады. Мысалы Алтай жотасы:
Қырат деген не?
Біраз созылған көтерінкі жер рельефі. Кейде бірнеше мың шақырымға созылады. Қыраттың биік бөлігінде кейде жазда да ерімейтін мәңгі бақи жататын қар бар болады. Қырат мысалы мынандай болады:
Карталарда қыраттар әдетте қызыл түспен белгіленеді. Өйткені олар өте биік болады. Мысалы Алматы маңындағы Іле Алатауы осындай қыратқа жатады. Ол ұзарып созылған таулардан құралған.
Қырат пен таулы аймақта климат негізінен жылы болады. Себебі қатты желдер таудан аса алмай жатады. Оған қоса ылғал тау бөктерінде жиналып бұлақ боп ағады. Тау қыратынан бастау алатын өзендер де бар. Ондағы мұздық еріп төмен құлдилап түсіп жазық жерге таяу алып өзенге айналады. Мысалы Сырдария өзені.
Тауға жақын орналасқан қалаларда жаңбыр жиі жауып тұрады. Себебі ылғал мол боп жиналады. Қазақстанның таулы аймақтарында климат ерекше болады. Неше түрлі шыршалар, сәнді жәндіктер, аю, қасқыр және қар барсы мекендейді.
